काठमाडौं। स्तन क्यान्सर विश्वभरका महिलाहरूमा हुने सबैभन्दा सामान्य क्यान्सर हो, जसका कारण हरेक वर्ष लाखौं महिलाहरू यसको सिकार हुन्छन्।

स्तन क्यान्सर बारे जनचेतना जगाउन स्तन क्यान्सर सचेतना महिना मनाउन थालिएको हो । तर, प्रारम्भिक चरणमा नै यसको लक्षण पहिचान भएमा स्तन क्यान्सरको उपचार धेरै हदसम्म सफल हुन्छ ।

यदि क्यान्सर कोशिकाहरू उन्नत चरणमा स्तनबाट अन्य ठाउँमा फैलिएमा, उपचारको माध्यमबाट बिरामीको जीवन बचाउन गाह्रो हुन्छ। यदि महिलाहरूले नियमित रूपमा आफ्नो स्तनको परीक्षण गर्नुहुन्छ भने, लक्षणहरू चाँडै पत्ता लगाएर उपचार सुरु गर्न सकिन्छ।

आउनुहोस् स्तन क्यान्सरका लक्षणहरू के के हुन्, थाहा पाउनुहोस्, ताकि यो घातक रोगलाई गम्भीर चरणमा पुग्नबाट जोगाउन सकियोस्।

स्तन क्यान्सर के हो?

स्तन क्यान्सर स्तनको तन्तुहरूमा अनियन्त्रित वृद्धि र कोशिकाहरूको उत्परिवर्तनको कारणले हुने घातक अवस्था हो। यो सामान्यतया दूध उत्पादन गर्ने ग्रन्थीको कोशिकाहरूमा वा निप्पलमा दूध बोक्ने नलिकाहरूमा सुरु हुन्छ। बिस्तारै यी अनियन्त्रित कोशिकाहरूले ट्युमरको रूप लिन्छन्।

स्तन क्यान्सर आक्रामक हुन सक्छ, यसको मतलब यो वरपरका तन्तुहरू वा शरीरको अन्य भागहरूमा फैलिन सक्छ। स्तन क्यान्सरको मुख्य कारण कहिलेकाहीं आनुवंशिक, वातावरणीय, हार्मोनल र खराब जीवनशैली हुन सक्छ।

स्तन क्यान्सर लक्षणः प्रत्येक महिलामा स्तन क्यान्सरका विभिन्न लक्षणहरू हुन सक्छन्। कतिपय मानिसमा लक्षण नै देखिँदैन । स्तन क्यान्सरका केही चेतावनी संकेतहरू निम्नानुसार छन्। तिनीहरूलाई बेवास्ता गर्ने गल्ती नगर्नुहोस्।

–यदि तपाईलाई अन्डरहर्म र स्तनमा कुनै गाँठो वा सुन्निएको महसुस हुन्छ भने, यसलाई बेवास्ता नगर्नुहोस्। यो स्तन क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ।

–स्तन वा वरपरका भागहरूमा कसो र सुन्निने पनि स्तन क्यान्सरको गम्भीर लक्षण हुन सक्छ।

–यदि तपाइँले आफ्नो स्तनको आकारमा परिवर्तन देख्नुहुन्छ भने, यदि तपाइँ दोषी महसुस गर्नुहुन्छ भने पनि यो लक्षणलाई बेवास्ता नगर्नुहोस्।

–स्तनको छाला खुकुलो हुनु पनि स्तन क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ।

– स्तनको निप्पलबाट डिस्चार्ज हुनु वा जलन हुनु, चिलाउने, निप्पलको आकार परिवर्तन हुनु पनि गम्भीर लक्षण हुन सक्छ।

–स्तन छुँदा दुखाइ र असहज महसुस हुनु।

स्तन क्यान्सर उपचार र रोकथाम उपाय:

सामान्यतया, लक्षणहरू पहिचान गरेपछि क्यान्सर पत्ता लागेमा, चिकित्सकहरूले यसको उपचार सुरु गर्छन्।

क्यान्सर कुन स्टेजमा पुग्यो भन्ने कुरामा पनि उपचार भर पर्छ। यसमा मुख्यतया रेडिएसन थेरापी, केमोथेरापी, सर्जरी, हर्मोन थेरापी, मेडिसिन मार्फत उपचार गरिन्छ ।

स्तन क्यान्सर नहोस् भन्ने चाहनुहुन्छ भने नियमित रूपमा आफ्नो स्तनको जाँच गराउनुपर्छ । यसका लागि स्तन छुनुहोस् र कुनै गाँठो छ कि छैन जाँच गर्नुहोस्। यदि तपाईंले यो देख्नुभयो भने, तुरुन्तै डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।

यसका अलावा तौल घटाउनुहोस्, स्वस्थ आहार खानुहोस्, शारीरिक रूपमा सक्रिय हुनुहोस्, जीवनशैली परिवर्तन गर्नुहोस् र नियमित व्यायाम गर्नुहोस्। यसो गर्नाले स्तन क्यान्सरबाट धेरै हदसम्म बच्न सकिन्छ ।